Najwyższe szczyty Tatr

17 najwyższych szczytów w Tatrach

1	Gerlach	Gerlachovsky stit	2655 m.
2	Łomnica	Lomnicky stit	2632 m.
3	Zadni Gerlach	Zadny Gerlachovsky stit	2630 m.
4	Lodowy Szczyt	Ladovy stit	2627 m.
5	Durny Szczyt	Pysny stit	2623 m.
6	Kopa Lodowa	Maly Ladovy stit	2611 m.
7	Mały Gerlach	Kotlovy stit	2601 m.
8	Mały Durny Szczyt	Maly Pysny stit	2592 m.
9	Wysoka	Vysoka	2560 m.
10	Kieżmarski Szczyt	Kezmarsky stit	2558 m.
11	Kończysta	Koncista	2535 m.
12	Baranie Rogi	Baranie rohy	2526 m.
13	Smoczy Szczyt	Draci stit	2523 m.
14	Ciężki Szczyt	Cesky stit	2520 m.
15	Mały Kieżmarski Szczyt	Maly Kezmarsky stit	2513 m.
16	Rysy	Rysy	2503 m.
17	Krywań	Krivan	2494 m.

1. Gerlach (Gerlachovsky stit) – 2655 m n.p.m.

Grupa Gerlacha stanowi jeden z najpotężniejszych masywów w Tatrach, oddzielający Dol. Batyżowiecką i Dol. Wielicką. Pierwsze wejście (niepewne): Zygmunt Bośniacki i ks. Wojciech Grzegorzek 11.08.1855, zaś pierwsze zimowe: Klemens Bachleda, Janusz Chmielowski, Johann Franz sen., Karoly Jordan i Paul Spitzkopf sen. 15.01.1905. Jednakże W. H. Paryski podaje, że pierwszymi zdobywcami Gierlacha byli w 1834 r.: Gelhof (szwagier Stilla), Martin Spitzkopf-Urban, Johann Still i jeszcze dwóch strzelców o nieznanych nazwiskach.

2. Łomnica (Lomnicky stit) – 2632 m n.p.m.

Przez długi czas Łomnica była uważana za najwyższy szczyt Tatr. Dopiero pomiary z 1838 r. wykazały iż faktycznie wyższy jest Gerlach (2655 m). Pierwsze udokumentowane wejście: Robert Towson z przewodnikami 17.08.1793 (na wierzchołek wchodzono zapewne już w poł. XVIII w.), zaś zimowe: Theodor Wundt i Jakob Horvay 27.12.1891. Ok. 1805 r. na Łomnicę wspiął się Stanisław Staszic, a następnie nocował na szczycie „dla zrobienia doświadczeń magnesu na tutejszym najwyższym wierzchowisku Karpatów”.  W latach 1936-40 zbudowano kolejkę linową. Na szczycie znajduje się także obserwatorium meteorologiczne i astronomiczne.

3. Zadni Gerlach (Zadny Gerlachovsky stit) – 2630 m n.p.m.

Podawane są rozbieżne wysokości głównego wierzchołka m.in. 2637 i 2630 m. Posiada trzy wierzchołki płd. (główny), środkowy – tj. Lawinowy Szczyt oraz pn. tj. Gerlachowska Kopa. W październiku 1944 r. pod głównym wierzchołkiem od strony Dol. Batyżowieckiej rozbił się radziecki samolot – zginęły 23 osoby, a jego wrak odnaleziono dopiero w sierpniu 1945. Pierwszego wejścia na główny wierzchołek dokonali: Janusz Chmielowski i Jędrzej Wala mł. 24.08.1895, natomiast pierwszego zimowego: Gyula A. Hefty i Gyula Komarnicki 9.02.1913.

4. Lodowy Szczyt (Ladovy stit) – 2627 m n.p.m.

W partiach szczytowych występuje bardzo bogata roślinność turniowa (85 gatunków roślin, z których 30 osiąga tutaj tatrzańskie maksimum wysokości). W dawnych czasach masyw Lodowego był widziany ponoć z samego Krakowa (przy b. dobrej przejrzystości powietrza). Zapewne już w końcu XVIII wieku na szczyt wchodzili górale z Jurgowa. Pierwsze udokumentowane wejście turystyczne miało miejsce ok. 31.08.1843 r. – John Ball, Wilhelm Richter z przewodnikami. Natomiast w zimie jako pierwsi na Lodowy Szczyt weszli Jakob Horvay i Theodor Wundt  28.12.1891.

5. Durny Szczyt (Pysny stit) – 2624 m n.p.m.

Potężny szczyt leżący w grani łączącej Baranie Rogi (2526 m) z Łomnicą (2632 m.), ponad Doliną Dziką i Doliną Pięciu Stawów Spiskich. W roku 1838 pomiary trygonometryczne wysokości przeprowadził Ludwig Greiner. Pierwsze wejście: Martin Spitzkopf i Odon Tery (którego imię nosi schronisko w Dol. Pięciu Stawów Spiskich – stąd prowadzi droga normalna na szczyt) 8.08.1877, zaś pierwsze zimowe: Ede Hruby, Oszkar Jordan, Roman Komarnicki i Jeno Serenyi 27.03.1910.

6. Kopa Lodowa (Maly Ladovy stit) – 2611 m m n.p.m.

Wejście na wierzchołek od Lodowej Przełęczy, a także wprost z Jaworowej Doliny było od dawna znane góralskim myśliwym z Jurgowa. Pierwsze znane wejście turystyczne: Johann Heinrich Blasius, Simon Fischer (nadleśniczy z Jaworzyny Spiskiej) z siostrzeńcem lub bratankiem, Gustav Hartlaub i Alexander Keyserling, prowadzeni przez czterech góralskich myśliwych z Jurgowa w 1835 r., przy nieudanej próbie wejścia na Lodowy Szczyt. Również i potem przez wiele lat wchodzono na Kopę Lodową przeważnie przy okazji wejść (lub prób wejścia) na Lodowy Szczyt. Pierwsze wejście zimą: Włodzimierz Mostowski, Kazimierz Piotrowski i St. Sierakowski w 1914 r., od Lodowej Przełęczy.

7. Mały Gerlach (Kotlovy stit) – 2601 m n.p.m.

Inne jego nazwy to: Kotlovy stit (słow., dawniej Maly Gerlach); Kleine Gerlsdorfer Spitze (niem.); Kis-Gerlachfalvi-csucs (węg.). Drugorzędny szczyt w płd.-wsch. grani Gierlachu, stanowiący zwornik, w którym grań ta rozwidla się w dwie odnogi obejmujące Gierlachowski Kocioł. Najokazalej prezentuje on się właśnie od południa (ponad Gierlachowskim Kotłem). Południowymi i zachodnimi zboczami Małego Gierlachu biegnie zwykły szlak, prowadzący  z Wielickiej Doliny przez Wielicką Próbę, na Gerlach (2655 m.).

8. Mały Durny Szczyt (Maly Pysny stit) – 2592 m n.p.m.

Wybitny szczyt, wznoszący się bezpośrednio na pn.-zach. od Durnego Szczytu (2623 m), od którego jest oddzielony Durną Przełęczą. Pierwsze wejście: Gyula Dori w 1901 r. W niemieckiej nazwie Małego Durnego Szczytu (Teryspitze) oraz węgierskiej (Tery-csucs) upamiętniony jest Odon Tery, który dokonał m.in. pierwszego wejścia na Durny Szczyt w 1877 r.

9. Wysoka (Vysoka) – 2560 m n.p.m.

Szczyt posiada dwa wierzchołki, niewiele różniące się wysokością, rozdzielone Przełączką w Wysokiej. Masyw nazywany koroną Wysokiej obejmuje szereg drugorzędnych szczytów i turni: Smoczy Szczyt (Draci stit, 2523 m), Szarpane Turnie, Ciężki Szczyt (Ceski stit, 2520 m). Uzyskał według polskiej ankiety miano najpiękniejszego szczytu Tatr. Pierwsze wejście (na oba wierzchołki): Mor Dechy oraz przewodnicy Jan Ruman – Driecny młodszy i Martin Spitzkopf 3.09.1874 r. Drugie wejście (i zarazem pierwsze przejście drogi przez Pazdury tj. od Wagi): Adam Asnyk, Mieczysław i Jan Gwalbert Pawlikowscy oraz kilku przewodników zakopiańskich pod wodzą Macieja Sieczki w 1876. Potem Wysoka stała się bardzo popularna i w 1887 r. Towarzystwo Tatrzańskie umieściło pierwsze klamry na drodze przez Pazdury. Pierwsze wejście zimą: Harry Berceli, Karoly Jordan oraz przewodnicy: Johann Franz sen. i Paul Spitzkopf sen. 11.04.1903 r.

10. Kieżmarski Szczyt (Kezmarsky stit) – 2558 m n.p.m.

Kiżmarski Szczyt wznosi się po południowej stronie górnej części Kieżmarskiej Doliny, nieco na pn.-wsch. od Łomnicy (2632 m), od której oddziela go grań Wideł. Droga normalna wyprowadza z siodła Huncowskiej Przełęczy bezpośrednio granią (bądź po prawej jej stronie) na wierzchołek. Kieżmarski Szczyt był jednym z pierwszych wysokich szczytów zwiedzonych w Tatrach, gdyż wchodzono na niego już na przełomie XVI i XVII w., ale potem zapomniano o tym (Frolich David z innymi w czerwcu 1615 r.). W nowszych czasach pierwszy wszedł na ten szczyt botanik Eustachy Wołoszczak (samotnie i boso) w 1858 r., natomiast zimą: Günter O. Dyhrenfurth i Alfred Martin 8.03.1906 r.

11. Kończysta (Koncista) – 2535 m n.p.m.

Wznosi się w bocznej grani Tatr Wysokich, ponad Doliną Batyżowiecką a Doliną Złomisk oraz Doliną Stwolską. Posiada dwa niewiele różniące się wysokością wierzchołki, z których główny – południowy, zwieńczony jest charakterystycznym blokiem skalnym tzw. Kowadłem. Jako pierwszy na główny wierzchołek wszedł Victor Lorenc między 1874 a 1891 rokiem, zimą – Alfred Martin dn. 17.02.1906 r.

12. Baranie Rogi (Baranie rohy) – 2526 m n.p.m.

Wznosi się nad Czarną Doliną Jaworową, Dziką Doliną i Doliną Pięciu Stawów Spiskich. Posiada dwa wierzchołki niewiele różniące się wysokością. Nazwa wzięła się od podobieństwa do baraniego łba z dwoma rogami (tylko od południowego zachodu.), zaś niemiecka (Grünseespitze) i węgierska (Zöld-tavi-csúcs) – od Zielonego Stawu Kieżmarskiego. Pierwsze wejście: ks. Józef Stolarczyk i ks. Ambroży Reformat (Tomasz Trausyl) z czterema zakopiańskimi przewodnikami, przed 17.09.1867 r., natomiast pierwsze zimowe: Tibold Kregczy, Lajos Rokfalusy i Zoltan Votisky 17.04.1911 r.

13. Smoczy Szczyt (Draci stit) – 2523 m n.p.m.

Smoczy Szczyt leży zatem w bocznej południowo-wschodniej grani Wysokiej i posiada dwa wierzchołki: Wielki (2523 m) oraz Mały Smoczy Szczyt (2518 m). Pierwszego wejścia dokonali: Alfred Martin i przewodnik Johann Breuer junior w roku 1905, natomiast w zimie: Wiktor Ostrowski i Justyn T. Wojsznis w 1935 roku.

14. Ciężki Szczyt (Cesky stit) – 2520 m n.p.m.

Dawniej był nazywany Czeskim Szczytem. Szczyt leżący między przełęczą Wagą (Vaha, 2337 m) a Wysoką. Od Ciężkiego Szczytu ku południowemu zachodowi odchodzi długa grań, w której znajduje się Smocza Grań i Popradzka Kopa. Nazwa Ciężki (Czeski) Szczyt pochodzi od Ciężkiej (Czeskiej) Doliny. Pierwszego wejścia dokonał: Ernst Dubke i przewodnik Johann Franz sen. w 1904 r.

15. Mały Kieżmarski Szczyt (Maly Kezmarsky stit) – 2513 m n.p.m.

Mały Kieżmarski Szczyt został wyodrębniony w nazewnictwie jako Weberspitze (po 1894 r.), a wcześniej uważano go jedynie za niższy wierzchołek Kieżmarskiego Szczytu (2558 m). Jest oddzielony od niego Wyżnią Kieżmarską Przełęczą. Pierwsze znane wejście: Beker, Adolf Gabriel, Frigyes Koromazy, Gyorgy Koromazy, Kullman, Adolf Nikhazy, Samuel Weber 21.08.1889 r., zaś pierwsze zimowe: Gunter O. Dyhrenfurth i Alfred Martin 8.03.1906 r.

16. Rysy (Rysy) – 2503 m n.p.m.

Rysy posiadają jeszcze dwa inne wierzchołki: główny wierzchołek (2503 m), leżący po słowackiej stronie oraz południowo-wschodni (ok. 2473 m). Jest to także najwyższy szczyt tatrzański, na który prowadzi znakowany szlak turystyczny (od Morskiego Oka oraz od Popradzkiego Stawu na Słowacji). Wznosi się on ponad Doliną Rybiego Potoku, Doliną Białej Wody (Dol. Ciężka) i Żabią Mięguszowiecką Doliną, w grani głównej między Żabią Przełęczą a Wagą. Od Niżnich Rysów oddziela jgo Przełęcz pod Rysami. Nazwa szczytu prawdopodobnie pochodzi od pożłobionych zboczy Niżnich Rysów, Żabiego Szczytu Wyżniego i Żabiego Mnicha, które dawniej wspólnie nazywano Rysami. Panuje także opinia, że nazwa wywodzi się od zaśnieżonego, wybitnego żlebu widocznego od Morskiego Oka. Pierwsze znane wejście: Ede Blasy i przewodnik Jan Ruman Driecny starszy 20.07.1840 r. (z Mięguszowieckiej Doliny), natomiast pierwsze zimowe: Jakob Horvay i Theodor Wundt 10.04.1884 r.

17. Krywań (Krivan) – 2494 m n.p.m.

Szczyt leży na końcu długiej bocznej grani, odchodzącej od głównego grzbietu tatrzańskiego w Cubrynie. Wznosi się nad główną gałęzią Koprowej Doliny, nad Doliną Niewcyrką (odnogą poprzedniej) oraz nad Ważecką Doliną, a swymi płd. i płd.-zach. stokami opada ku Liptowskiej Kotlinie. Krywań wypiętrza się ponad dnem Koprowej Doliny na wysokość ok. 1350 m. Z tego powodu, do czasu przeprowadzenia pomiarów, uważano go za najwyższy szczyt Tatr. Nazwa pochodzi od wyglądu zakrzywionego wierzchołka tej góry. W XV-XVIII w. na płd. i płd.-zach. stokach Krywania istniały kopalnie złota tzw. Krywańskie Banie, sięgające do wysokości ok. 2100 m. Wiadomo, że na Krywań wchodzono już w 1761 r. i 1770 r. – zapewne w związku z robotami górniczymi, ale brak informacji o uczestnikach tych wejść. Szczyt uchodzi za górę narodową Słowaków (16.08.1841 r. odbyła się pierwsza z licznych słowackich  „wycieczek narodowych”). W słowackiej ankiecie został wybrany jako najpiękniejszy tatrzański szczyt. Najdawniejsze znane wejście na Krywań: Andreas Jonas Czirbesz i towarzysze, 4.08.1772 r. W zimie jako pierwsi na Krywaniu stanęli Jakob Horvay i Theodor Wundt 12.04.1884 r.